Nguyên tắc và cách bố trí thép sàn đúng kỹ thuật
1.Nguyên tắc bố trí thép sàn chuẩn nhất
Khi bố trí thép sàn đúng kỹ thuật thì khả năng chịu lực của sàn được tăng lên và ngược lại. Trên cùng 1 tiết diện và khoảng cách đan thép nhưng nếu bố trí không đạt tiêu chuẩn thì khả năng chịu tải trọng của sàn giảm. Chính vì vậy, khi thực hiện bố trí thép sàn cần phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Thanh thép sàn chịu lực chính được bố trí với chiều cao làm việc tối đa (h0). Chiều cao làm việc h0 của sàn là khoảng cách từ mép bê tông chịu nén đến trọng tâm của thanh thép chịu kéo.
- Chiều dày lớp bê tông bảo vệ thép sàn tối ưu là 15mm và không nhỏ hơn tiết diện thanh thép (D thép).
- Thép sàn phải được neo vào dầm đúng tiêu chuẩn: thép tròn trơn phải được uốn móc vào dầm, thép có vằn lớp trên đủ chiều dài neo 30D, thép có vằn lớp dưới neo 20D thép.
Bố trí thép sàn đúng tiêu chuẩn gia tăng tính chịu lực của sàn
2. Cách bố trí thép sàn đúng tiêu chuẩn kỹ thuật
Bản sàn được phân thành hai loại:
- Bản loại dầm: Khi bản sàn được liên kết (dầm hoặc tường) ở một cạnh (liên kết ngàm) hoặc ở hai cạnh đối diện (kê tự do hoặc ngàm) và chịu tải phân bố đều. Bản chỉ chịu uốn theo phương có liên kết, bản chịu lực một phương gọi là bản một phương hay bản loại dầm.
- Bản kê bốn cạnh: Khi bản có liên kết ở cả bốn cạnh (tựa tự do hoặc ngàm), tải trọng tác dụng trên bản truyền đến các liên kết theo cả hai phương. Bản chịu uốn hai phương được gọi là bản hai phương hay bản kê bốn cạnh.
Dựa vào hệ số chiều dài/chiều rộng (l2/l1, trong đó chiều dài là I2, chiều rộng là I1) người ta phân chia ô sàn làm 2 loại là: sàn làm việc 2 phương và bản sàn làm việc 1 phương. Cách bố trí thép cho từng loại sàn cụ thể như sau.
2.1. Bố trí thép sàn 1 phương
Khi hệ số l2/l1 > 2: thuộc loại bản dầm, bản sàn làm việc một phương theo cạnh ngắn (Thường dùng trong các nhà công nghiệp có hoạt tải lớn). Bố trí thép cho sàn 1 phương đặt theo nguyên tắc sau:
- Thép sàn lớp dưới: thanh thép ngắn sẽ được ưu tiên đặt trước, thép dài đặt sau và bố trí theo cấu tạo.
- Thép sàn lớp trên: Thanh thép dài đặt trước và thanh thép ngắn đặt trên.
Lưu ý: Cách đặt thép sàn mà Kiến Thiết Việt hướng dẫn tuân theo trình tự thi công tại công trường.
2.2. Bố trí thép sàn 2 phương
Khi hệ số l2/l1 <= 2: thuộc loại bản kê bốn cạnh, bản sàn làm việc theo hai phương (thường dùng khi L2, L1 <=7m, dùng rất rộng rãi trong các công trình dân dụng, công nghiệp có tải trọng nhỏ). Bố trí thép cho sàn 2 phương đặt theo nguyên tắc sau:
- Thép sàn lớp dưới: Thanh thép theo phương ngắn được đặt trước, thanh thép phương dài đặt lên trên và đan thành một vỉ bằng dây kẽm (gọi là 1 lớp thép sàn).
- Thép sàn lớp trên: Thép phương dài sẽ được rải trước, thanh thép theo phương ngắn được đặt lên trên và đan thành lớp thép trên.
3. Nên bố trí thép sàn 1 lớp hay 2 lớp?
Việc bố trí sàn 1 lớp hay 2 lớp đều có mục đích sử dụng riêng và có phương án thiết kế theo đặc thù của mỗi loại. Để trả lời được câu hỏi trên thì chúng ta cần xem xét “cách làm việc” của từng loại sàn cụ thể như sau:
3.1. Bố trí thép sàn 1 lớp
Bố trí thép sàn 1 lớp phù hợp với loại sàn đơn giản kê 2 cạnh, những tấm sàn đơn lẻ đặt trên nền đất. Hoặc sàn có sơ đồ tính theo hệ công xôn (console). Lúc này sàn có đường nội lực theo một hướng nhất định. Vì vậy, chúng ta có thể bố trí thép sàn 1 lớp cho những loại bản sàn sau đây:
- Bố trí thép sàn lớp dưới chịu momen dương đối với sàn tấm được đan đơn giản dành cho các công trình như bể phốt, hố gas, nắp hầm chứa…trong nhà.
- Sàn ô văng, mái che trên đầu cửa kê 1 cạnh vào tường hoặc liên kết ngầm với lanh tô. Lúc này chúng ta nên đặt thép sàn lớp trên cho momen âm.
3.2. Bố trí thép sàn 2 lớp
Đa số các ô sàn trong khung kết cấu bê tông cốt thép toàn khối của hầu hết công trình hiện nay đều cần được thiết kế thép 2 lớp cho sàn. Vì nội lực trong các ô sàn luôn liên tục và phức tạp nên sàn có 2 lớp thép sẽ đảm bảo được khả năng chịu lực cho cả momen âm và dương xuất hiện trong tấm sàn. Việc bố trí thép sàn 2 lớp thường có hai cách sau đây:
- Bố trí 2 lớp thép được chạy liên tục: Mỗi lớp thép đều được bố trí ưu tiên trên thanh thép chịu lực chính. Các thanh thép theo phương ngắn được đặt dưới cho lớp dưới và đặt trên cho lớp thép trên.
Bố trí thép sàn cho nhà dân dụng
- Bố trí thép lớp trên bằng các lớp thép mũ: Cách bố trí như thế này sẽ tiết kiệm được tối đa khối lượng thép sàn lớp trên. Nhưng quá trình thi công cần đảm bảo kỹ thuật và mức độ kỹ lưỡng cao hơn, bởi vì lớp mũ này rất dễ bị bẹp xuống sàn trong quá trình sử dụng.
4. Hướng dẫn bố trí thép sàn 2 lớp đạt chuẩn
4.1. Chuẩn bị bản vẽ thiết kế đúng tiêu chuẩn
Đây là bước đầu tiên và là bước quan trọng bởi nó được xem như là “người chỉ đường” để các bước tiếp theo diễn ra đúng quy trình. Trong bước này, chúng ta cần lựa chọn được đơn vị có kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn về lĩnh vực này để được tham vấn và có bản vẽ thiết kế đúng tiêu chuẩn.
4.2. Chọn loại thép chất lượng đúng tiêu chuẩn
Để công trình có được độ bền cao, lâu dài thì bước chọn loại thép rất quan trọng bởi vì chất lượng thép có ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu của sàn nhà. Nên lựa chọn loại thép có chất lượng tốt từ nhà cung cấp và được kiểm định chất lượng an toàn cho mọi công trình.
Nếu có điều kiện về kinh phí thì nên đầu tư cho công trình với những loại thép có chất lượng tốt. Ngược lại nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí thì có thể nhờ sự hỗ trợ tư vấn của các kỹ sư có chuyên môn để đưa ra mức chuẩn về loại thép cho phù hợp.
4.3. Lên kế hoạch bố trí kết cấu phù hợp
Tùy thuộc vào đặc tính từng công trình mà sẽ có phương án bố trí thép sàn 1 phương hay 2 phương. Để có thể đưa ra lựa chọn phù hợp cho công trình của mình, bạn nên tìm đến sự tư vấn của các kỹ sư chuyên môn để đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật.
4.4. Tiến hành bố trí thép sàn 2 lớp
Bước 1: Chuẩn bị bản vẽ thiết kế, kiểm tra chất lượng thép và lên phương án uốn sắt.
Bước 2: Đầu tiên, bố trí thép lớp dưới và thi công cạnh ngắn trước. Sau đó mới đến lớp thép dài, chiều dài neo được tính từ mép dầm và móc xuống các thép. Cần xác định vị trí thép trước khi rải thép để tiện cho quá trình thi công.
Bước 3: Sau khi thi công lớp thép bên dưới sẽ tiến hành kê cục kê để tạo lớp bê tông bảo vệ cho thép dưới. Cục kê có độ dày từ 1,5cm – 3cm.
Bước 4: Thi công lớp trên với 2 phương án:
Phương án sắt mũ: Bố trí thép chịu momen âm (thép gối) với chiều dài neo bắt đầu tính từ mép dầm đến hết chiều dài của thép. Tiếp theo, bố trí thép có cấu tạo giữa khung với khoảng cách a = 200 – 300mm
Phương án thép 2 lớp liên tục: Bố trí lớp thép dài trước và thép ngắn thi công sau với chiều dài neo được tính từ mép dầm cho đến hết chiều dài của thép. Sau đó, thi công thép chân chó nhằm tạo khoảng cách giữa 2 lớp thép và cố định bằng dây thép, dây kẽm.
Bước 5: Kiểm tra và rà soát lại toàn bộ các vị trí sắt thép và mối nối,… đảm bảo quá trình thi công đúng kỹ thuật.
4.5. Kiểm soát chất lượng công trình
Để có được thành quả như mong đợi thì từng khâu thi công cần được kiểm soát nghiêm ngặt từ kiểm định chất lượng vật liệu đến quá trình thi công cần tuân thủ nguyên tắc rõ ràng.
5. Lưu ý quan trọng khi thi công nghiệm thu thép sàn
5.1. Khoảng cách đan thép sàn
Thép sàn cần được đan với khoảng cách đều nhau theo thiết kế tiêu chuẩn. Thanh thép cần được nắn thẳng, không bị cong vênh. Thép sàn có thể buộc với 50% mối nối nhưng vẫn phải đảm bảo không bị xô lệch trong quá trình thi công đổ bê tông.
5.2. Kê thép sàn
Khoảng cách thép sàn được kê so với mặt sàn phải bằng với kích thước chiều dày lớp bê tông bảo vệ. Thép lớp bên trên hoặc lớp thép mũ không được đặt ở vị trí giữa chiều dày sàn và bị bẹp xuống ván khuôn.
5.3. Nối thép sàn
Nếu thép sàn phải nối thì phải tuân theo những tiêu chuẩn của nối thép:
- Không được nối tại vị trí chịu lực lớn và bị uốn cong. Thép ở lớp dưới không nên nối ở vị trí giữa nhịp ô sàn và thép lớp trên không nên nối tại vị trí gối.
- Không nối quá 50% chỉ số diện tích cốt thép trên một mặt cắt và phải được nối so le.
Hy vọng với những chia sẻ về nguyên tắc và cách bố trí thép sàn đúng kỹ thuật theo TCVN mới nhất mà Nhà Huế cập nhật sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hạng mục thi công này. Để đảm bảo chất lượng tốt nhất cho công trình của mình thì bạn nên tìm đến sự hỗ trợ của các kỹ sư chuyên môn để giải đáp thắc mắc và tư vấn cụ thể các vấn đề liên quan.
